Sözlük Sıralamasıyla Borsa Terimleri (E-F)

Borsa piyasalarına ilgi duyan ve temel bilgilere ihtiyaç duyan kullanıcılar için sırayla borsa terimleri hakkında bilgi vermeye devam ediyoruz. Borsa hakkında daha detaylı ve kapsamlı bilgiler öğrenmek isteyen kullanıcılar bu yazımızdan faydalanabilir.

• EFEKTİF:

Merkez Bankası’nca alım ve satımı yapılan ve Türk Lirası olarak kurları belirlenen yabancı ülkelere ait kağıt paradır.

• ENFLASYON:

Günlük deyimde “genel fiyat seviyesindeki yükselme eğilimi” olarak bilinmesine karşın, ekonomide eğilimin nasıl hesaplanacağı tartışılmaktadır. Devlet İstatistik Enstitüsü’nün her ay açıkladığı Toptan Eşya Fiyat Endeksi (TEFE) artış oranı enflasyon rakamı olarak belirleniyor. Enflasyon, talep, maliyet, ılımlı ve hiper olarak dörde ayrılabilir.

• ELLIOTT DALGA ANALİZİ: 

Çıkan dalgaları ve düşen dalgaları kendi içinde gruplara ayırarak inceleyen analiz sistemidir.

• EMİRLERDE GEÇERLİLİK SÜRESİ: 

Borsa emirlerinin geçerlilik süresi bir tam gün (2 seans) olarak belirlenmiştir.

• EMİSYON: 

Merkez Bankalarınca piyasaya banknot sunulmasıdır.

• ENDEKS:

Borsada işlem gören hisse senetlerinin fiyat ve getirilerinin bütünsel ve sektörel bazda performanslarının ölçülmesi amacıyla oluşturulmuştur. 

Borsa endeksleri hisselerdeki fiyat hareketlerinden yola çıkılarak borsanın genel trendlerinin belirlenmesinde kullanılır. Belirli şartlara göre ve sektörel temsil kabiliyeti göz önünde bulundurularak seçilen hisseler endekslerin hesaplanmasında kullanılır.

• ENDEKS FON:

Borsa endekslerindeki oranlara göre endeks kapsamındaki hisse senetlerinden oluşan portföyü işleten fonlardır.

• ENFLASYON:

Borsa terimleri arasında toplam talebin toplam arzı aşması için kullanılan bir kavramdır.

• ENFLASYON RİSKİ:

Yatırımcı tarafından arzulanmayan bir reel getiri oranının gerçekleşme olasılığını ifade eder.

• EŞEL MOBİL:

Ücretli ve maaşlıları, hayat pahalılığı karşısında korumak amacıyla fiyat artışlarıyla doğru orantılı olarak artmasının sağlanmasıdır.

• EVALÜASYON:

Bankaların kayıtlarında sabit kur üzerinden geçirilen dövizlerin her ay sonunda geçerli cari kura göre düzenlenmesine denir.

• FACTORING:

Müşteri (şirket) alacaklarının factor denilen gerçek ya da tüzel bir kişi tarafından bedeli peşin ödenerek satın alınmasıdır. Mal ve hizmet satışı yapan bir ticari işletmenin vadeli alacaklarının factor denilen bir mali kuruluş tarafından alacaklıya rücu hakkı olmaksızın satın alındığı finansal hizmettir.

• FAİZ: 

Ödünç alınan belirli bir fonun kullanma bedelidir.

• FAİZ ORANI RİSKİ:

Yatırım yapılan kıymetin fiyatının piyasadaki faiz oranlarından olumsuz olarak etkilenmesi durumunda oluşan risktir.

• FAİZ ÖDEMELERİ:

Bu veriler Hazine, Kamu İktisadi Teşebbüsleri, döviz pozisyonu tutan bankalar ve yurt dışından kredi alan diğer kuruluşlara ait borçların faiz ödemelerini kapsar. Bütçede eksi kalemdir.

• FAİZ KARŞILAMA GÜCÜ:

İşletmenin finansman giderleri öncesi oluşan faaliyet kârıyla finansman giderlerini ne ölçüde karşılayabildiğini gösterir. Dönem Kârı-Finansman Giderleri / Finansman Giderleri formülüyle hesaplanır.

• FED (Federal Reserve Banks): 

ABD’de 1913 yılında çıkarılan Federal Reserve yasasıyla kurulan sistem içerisinde yer alan bankalardır. Bu sisteme içerisindeki bankaların oluşturduğu organizasyon ABD’nin Merkez Bankası FED’i meydana getirmiştir. FED farklı bir yapıyla meydana gelmiş olmasına rağmen bir merkez bankasının sahip olduğu tüm fonksiyonlara sahiptir.

• FIBONACCI:

Sayı serilerine dayanan bir analiz tekniğidir. Fibonacci sayıları serisi (1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 144…), üçüncü sayıyı bulmak için ilk iki sayı toplanarak oluşturulur. Bu seride bir sayının kendinden sonra gelen sayıya oranı % 62′dir ki bu da yaygın bir Fibonacci düzeltme sayısıdır. 

% 62′nin tersi olan % 38′dir ki bu da yaygın bir Fibonacci düzeltme sayısıdır. Fibonacci zaman hedeflerine, belli başlı tepe veya diplerden itibaren Fibonacci günleri, haftaları veya yılları sayılarak erişilir.

• FİNANSAL KİRALAMA:

Makine ve teçhizatın mülkiyet hakkının yasal olarak kiraya verende kalmasına rağmen, ekonomik açıdan kiralanan varlık üzerindeki kontrolü kiracıya devreden ve kiracıyı varlığı fiili sahibi haline getiren uzun süreli bir leasing türüdür.

• FİNANSMAN BONOSU:

Borsa terimleri arasında, şirketlerin kısa vadeli işletme sermayesi ihtiyaçlarını karşılamak için çıkardıkları teminatsız senetlere verilen isimdir.

• FİNANSMAN GİDERİ KARŞILAMA ORANI:

Bir şirketin faaliyet kârı artı net faaliyet kalemleri finansman giderlerini ne oranda karşıladığını gösterir. Bu oran ne kadar yüksekse şirketin durum o kadar iyidir.

• FİNANSAL RASYOLAR:

Rasyo iki değerin birbirine oranı anlamına gelir. Finansal rasyolar ise şirketlerin mali tablolarındaki kalemlerin birbirine oranlanmasını ifade eder. 

İşletme faaliyetlerinin ortaya çıkardığı fon ihtiyacının saptanması, işletmenin finansal yapısının ne derece sağlam olduğunu ortaya çıkarmak amacıyla kullanılan analiz araçlarından birisidir.

• FİNANSAL RİSK:

Yatırım yapılan kıymeti ihraç eden şirketin mali yükümlülüklerini yerine getirememesi durumunda oluşan risktir.

• FİYAT GÖSTERGESİ:

Sadece fiyat değişimini baz alan inceleme sonucu ortaya al veya sat komutları çıkaran göstergedir.

• FİYAT MARJI:

Bir hisse senedinin seans içinde önerilebilecek en düşük ve en yüksek fiyat aralığını oluşturur. Fiyat marji her hisse için baz fiyatın %10 altı ve üstü şeklinde otomatik olarak hesaplanır. Rüçhan hakkı kupon pazarında ise fiyat marji %25 dir.

• FİYAT ÖNCELİĞİ:

Borsa terimleri arasında, hisse senetleri piyasasında, daha düşük fiyatlı satım emirlerinin, daha yüksek fiyatlı satım emirlerinden; daha yüksek fiyatlı alım emirlerinin, daha düşük fiyatlı alım emirlerinden önce karşılanmasını ifade eder.

• FİYAT ADIMI:

Her hisse senedi fiyatı için bir defada gerçekleştirilebilecek en küçük fiyat değişimidir. Bu adımlar baz fiyat aralığına göre belirlenir.

Baz Fiyat Aralığı Fiyat Adımı

1. 10 – 2.500__10 TL. ve katları
2. 2.520 – 5.000__20 TL. ve katları
3. 5.050 – 10.000__50 TL. ve katları
4. 10.100 – 25.000__100 TL. ve katları
5. 25.250 – 50.000__250 TL. ve katları
6. 50.500 – 100.000__500 TL. ve katları
7. 101.000 – 250.000__1.000 TL. ve katları
8. 252.500 – 500.000__2.500 TL. ve katları
9. 505.000 ve üzeri 5.000 TL. ve katları…

 

• FİYAT-KAZANÇ ORANI:

 Hisse senedi fiyatının hisse başına kâr rakamına oranıdır.

• FLAMA FORMASYONU:

Bayrak formasyonuna benzer. Yapılan hızlı primlerden sonraki dinleme sırasında fiyatların çok düşük bir açıyla aşağıya veya yukarıya doğru hareket etmesidir. Formasyon hedefi, yapılan ilk belirgin boyutunun düzeltme sırasında yapılan dip seviyeye eklenmesiyle bulunur.

• FONLAMA: 

Öz kaynaklarını kullanarak kaynak sağlama yöntemidir. Senet ihraç edilmesidir. Şirketler, borç alarak ya da öz kaynaklarını kullanarak kaynak sağlarlar.

• FORMASYON:

Fiyat grafiğinin belirli bir dönem içinde çizdiği şeklin bilinen bir geometrik şekle benzemesiyle oluşur.

• FORFAITING:

Borsa terimleri içinde Latincede alacak hakkının kayıtsız ve şartsız olarak teslim edilmesi anlamında kullanılır.  Vadeli mal ve hizmet ihracatından doğan ve belirli bir ödeme planına bağlı olarak tahsil edilecek olan alacakların daha önce bu hakkı elinde bulunduranlara rücu edilmeksizin (kayıtsız şartsız ve vazgeçilmez olarak), bir banka veya bu alanda uzmanlaşmış bir finans kuruluşu (forfaiter) tarafından satın alınarak iskonto edilmesidir. 

Uygulamada forfaiting işlemi yatırım mallarını kapsamaktadır. 1950’li yıllarda ABD ve Avrupalı ülkelerin SSCB ile dış ticaretlerinde doğdu. Uzak Doğu ve Latin Amerika ülkelerinde yaygınlaştı.

• FORWARD İŞLEMLERİ:

 Döviz piyasalarında gerçekleştirilen vadeli işlemlerdir. Para birimlerini gelecekteki bir tarihte değiştirilmek üzere yapılan kontrata dayanır.

• FUTURES İŞLEMLERİ:

Döviz, hazine bonosu, tahvil gibi değerlerin belli bir tarihte ve belli bir fiyattan alma veya satma sözleşmesidir.

• FREE FLOAT(SERBEST DALGALANMA):

Serbest dalgalanan kur sisteminde ülke parasının değeri piyasa tarafından belirlenmektedir. Döviz piyasasına yapılan müdahaleler, kurların istenen düzeyde oluşmasını sağlamak yerine, bu piyasadaki gereksiz dalgalanmaları önlemek ve değişimleri daha ılımlı hale getirmek için yapılmaktadır. 

Bu sistemde para politikası, daha etkin hale gelmekte ve ülkenin tutması gereken uluslararası rezerv miktarı azalmaktadır. Serbest dalgalanan döviz kuru sisteminden kaynaklanan olumsuzluk ise, dış ekonomik ilişkilerde belirsizlikleri ve riskleri artırması nedeniyle kaynak dağılımını olumsuz etkilemesidir.

Bugün meraklısına E ve F ile başlayan borsa terimleri hakkında kısa ve açıklayıcı bilgileri sıraladık. Daha fazla bilgi almak istiyorsanız blog sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.